W erze cyfrowej, w której nasze dane i tożsamość są bardziej narażone niż kiedykolwiek, pojawiają się nowe podejścia do ochrony oraz zbierania informacji. Jednym z najbardziej intrygujących jest idea Cyber HUMINT – potencjalnie nowej dyscypliny wywiadowczej, która łączy w sobie techniki tradycyjnego HUMINT-u (Human Intelligence) z najnowszymi narzędziami i metodami cyfrowymi. Czy rzeczywiście jesteśmy świadkami narodzin Cyber HUMINT? Czy to podejście stanie się odrębną dziedziną wywiadowczą, a może jest tylko rozwinięciem znanych już metod?
Cyber HUMINT: Czym jest?
Tradycyjny HUMINT polega na zdobywaniu informacji poprzez bezpośredni kontakt z ludźmi – może obejmować rozmowy z osobami mającymi dostęp do interesujących danych, działania agentów w terenie czy pozyskiwanie informacji od informatorów. Z kolei OSINT (Open Source Intelligence) wykorzystuje ogólnodostępne źródła, analizując i interpretując informacje zebrane w przestrzeni publicznej.
Cyber HUMINT, w teorii, miałby łączyć te dwa podejścia, ale z naciskiem na środowisko cyfrowe. W praktyce oznaczałoby to zastosowanie metod pozyskiwania informacji od osób w sieci (czyli głównie na platformach społecznościowych, w komunikatorach i innych miejscach online), a także wywiad, który polega na nawiązywaniu bezpośredniego kontaktu przez cyfrowe kanały. W odróżnieniu od OSINT-u, Cyber HUMINT opierałby się na personalizacji działań – identyfikowaniu, nawiązywaniu relacji i zdobywaniu informacji od konkretnych osób w środowisku cyfrowym.
Dlaczego Cyber HUMINT staje się istotny?
Współczesna cyberprzestrzeń jest gęsto zaludniona przez ludzi, których aktywność online, zarówno oficjalna, jak i prywatna, zawiera cenne informacje. Wielu specjalistów ds. cyberbezpieczeństwa już teraz używa technik „cyfrowego pozyskiwania informacji”, aby lepiej rozumieć zagrożenia. Ale Cyber HUMINT oferowałby więcej niż OSINT – mógłby być narzędziem pozwalającym na dokładne zidentyfikowanie źródeł ataków, motywacji aktorów i ich personalnych słabości.
Przykłady Praktyczne
1. Identyfikacja hakerów i aktorów zagrożeń – Organizacje stosujące Cyber HUMINT mogą próbować identyfikować osoby, które stoją za cyberatakami. Analizując ich aktywność online i nawiązując „rozmowy” w przestrzeni cyfrowej, agenci mogą dowiedzieć się więcej o ich motywacjach i intencjach.
2. Wykorzystanie w operacjach dezinformacyjnych – W czasach, gdy kampanie dezinformacyjne stają się coraz bardziej wyrafinowane, Cyber HUMINT mógłby stać się narzędziem pozwalającym na lepsze zrozumienie intencji osób szerzących fake newsy lub nawet wpłynąć na ich strategie poprzez subtelną manipulację.
3. Budowanie relacji z informatorami w sieci – Cyber HUMINT mógłby pomóc w zdobywaniu informacji od informatorów z grup przestępczych, społeczności hackerów lub organizacji zajmujących się działalnością przestępczą. Tego typu relacje byłyby niezwykle trudne do osiągnięcia przy użyciu standardowych narzędzi OSINT-u.
Czy Cyber HUMINT ma przyszłość?
Cyber HUMINT stoi obecnie na rozdrożu między byciem rozwinięciem HUMINT-u a zupełnie nową dziedziną. Istnieją jednak wyzwania i zagrożenia związane z jego stosowaniem, takie jak kwestie etyczne i prawne, ponieważ pozyskiwanie informacji bezpośrednio od osób online może być kontrowersyjne. Również umiejętności potrzebne do skutecznego stosowania Cyber HUMINT różnią się od tradycyjnych zdolności HUMINT – wymagają połączenia zdolności interpersonalnych i technicznych.
Wyzwania i etyka
Nie można pominąć również aspektu etycznego i prawnego. Cyber HUMINT wymagałby wysokich standardów etycznych, aby uniknąć naruszeń prywatności i ochrony danych osobowych. W niektórych przypadkach zastosowanie takich technik mogłoby naruszać przepisy dotyczące ochrony danych (takie jak RODO w Europie), co wiązałoby się z poważnymi konsekwencjami prawnymi.
Cyber HUMINT to koncepcja, która budzi zainteresowanie i otwiera nowe możliwości w wywiadzie cybernetycznym. Jest narzędziem, które może okazać się nieocenione w walce z nowoczesnymi zagrożeniami, ale jednocześnie wymaga staranności, odpowiedzialności i rozwagi w stosowaniu. Czy stanie się odrębną dziedziną? Tylko czas pokaże, jak zostanie zaadaptowany i rozwinięty. Ale jedno jest pewne – Cyber HUMINT nie jest już tylko koncepcją, lecz realną możliwością, która już dziś może zmieniać sposób, w jaki postrzegamy cyfrowe bezpieczeństwo.